منظور از ایمنی ساختمان یک سری از امکاناتی است که در داخل ساختمان وجود دارند و جزو ساختمان محسوب می‌شوند. مانند نردبان‌ها، پلکان، کف، سقف، آسانسورها و … البته در ایمنی ساختمان‌یک موضوع دیگر هم وجود دارد و آن ایمنی در هنگام ساختمان سازی یا تخریب ساختمان می‌باشد که معمولاً به صورت موردی می‌باشد و در صنایع به ندرت این عملیات انجام می‌گیرند.
سقوط کارگران از پله، نردبان، پرتگاه‌ها و همچنین سقوط در چاه و چاله از معروفترین حوادثی هستند که در صنایع اتفاقی می‌افتد. طی ۴ ماهه اول سال ۱۳۸۰، ۴ هزار و ۲۳۶ نفر از بیمه شدگان تأمین اجتماعی دچار حوادث ناشی از کار شده‌اند که از این تعداد حادثه سقوط کردن و لغزیدن با ۷۷۷ مورد، ضرب دیدگی با ۵۴۹ و شکستگی اعضاء‌با ۴۶۳ مورد بیشترین نوع حوادث ناشی از کار را تشکیل داده‌اند (هفته نامه آتیه، ۲۲ آبان سال ۱۳۸۰)
با همین آمار می توان قضاوت کرد که مسائل ایمنی ساختمان تا چه حدی باید جدی گرفته شود و در کارگاه‌ها و کارخانه‌های سطح کشور اجرا شود. با اجرای قوانین و مقررات مربوط به ایمنی ساختمان میزان حوادث صنایع را می‌توان تا حد زیادی کاهش داد.
در راستای همین برنامه و به خاطر نظام بخشیدن به مسائل مربوط به ایمنی ساختمان آئین‌نامه‌ای مشتمل بر ۶ فصل و ۲۹۰ ماده به اسثتناد مواد ۸۵ و ۸۶ قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ ۱۹/۵/۱۳۷۲ شورای عالی حفاظت فنی مورد بررسی و تأیید و در تاریخ ۲۷/۶/۱۳۷۲ به تصویب نهایی وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است که در آن مسایل مختلف مربوط به ایمنی ساختمان مورد تجزبه و تحلیل قرار گرفته است.
مسئولیت ایمنی در کارگاه ساختمانی:
در هر کارگاه ساختمانی کارفرما، موظف است اقدامات لازم را به منظور حفظ و تأمین ایمنی عمومی بعمل آورد. کارفرما مسئول تدارک و فراهم آوردن روشنایی کافی در فضاهای عمومی، تهیه نرده و حفاظ و نصب آنها در اطراف سقف‌ها و دیوارهای خالی و فضاهای باز، فراهم آوردن و نصب نرده و حفاظ در اطراف پله‌ها و پاگردها، ایجاد ورودی ایمن برای کارگاه ساختمانی و محل کار، فراهم آوردن وسایل اطفاء‌حریق، تأمین آب آشامیدنی و سالم و ایجاد سرویس‌های بهداشتی، تهیه وسایل حفاظت فردی و کمک‌های اولیه و به طور کلی فراهم آوردن و تأمین شرایط ایمنی عمومی در داخل و خارج ساختمان کارگاه ساختمانی است.
هر کار فرما باید ابزار و وسایل و تجهیزات لازم برای انجام عملیات ساختمانی توسط کارگران را با رعایت مواد این محبث تهیه و نگهداری نماید تا در موقع لازم در اختیارکارگران قرار دهد و ضمن دادن آموزش‌های لازم به آنها مراقبت نماید که از آن وسایل به طور صحیح استفاده کنند.
عملیات ساختمانی باید طوری برنامه ریزی و اجرا شود که خطرهای احتمال ناشی از آن در داخل یا خارج از محل کار، در اسرع وقت قابل پیشگیری باشد. در صورت احتمال وقوع خطر جانی، کارفرما موظف است فوراً کار را متوقف نماید و کارگران را از محل احتمال وقوع حادثه دور کند. کارفرما باید وقوع هر گونه حادثه ناشی از کار در ساعت کار عادی یا غیر ساعت کار عادی روزانه در محل کارگاه را در اسرع وقت و قبل از آنکه علایم و آثار مرتبط با آن از بین رفته باشد، به واحدهای مربوط در وزارت و امور اجتماعی محل اطلاع دهد.
ایمنی و سلامت مردم و کارگران (ایمنی عمومی)
مسدود و محدود نمودن پیاده‌روها و معابر عمومی و سایر فضاهای عمومی، برای انبار کردن مصالح یا انجام عملیات ساختمانی با رعایت موادر زیر امکان پذیر می‌باشد:
الف) وسایل، تجهیزات و مصالح ساختمانی باید در جایی قرار داده شوند که حوادثی برای عابرین و وسایط نقلیه بوجود نیاورند. مصالح و وسایل ساختمانی شبها نیز باید بوسیله علایم درخشان و چراغ‌های قرمز احتیاط شوند.
ب) در مواردی که نیاز به تخلیه مصالح ساختمانی در معابر عمومی یا مجاور آن باشد، باید مراقبت کافی به منظور جلوگیری از لغزش، فرو ریختن یا ریزش احتمالی آنها به عمل آید.
پ) در مواردی که باید داربست در معابر عمومی قرار گیرد باید با استفاده از وسایل موثر از جابجا شدن و حرکت پایه‌های آن جلوگیری شود.
هنگامی که بر اثر انجام عملیات ساختمانی خطری متوجه رفت و آمد عابرین یا اتومبیل‌ها باشد با کسب نظر از مراجع زیربط یک یا چند مورد از موارد زیر به کار گرفته شود:
الف) گماردن یک یا چند نگهبان با پرچم اعلام خطر.
ب) نصب چراغ‌های چشمک زن با علایم درخشان در فاصله مناسب از محوطه خطر.
پ) نصب علایم آگاهی دهنده و وسایل کنترل مسیر.
ت) ایجاد سازه‌های حفاظتی.
در صورتیکه عملیات ساختمانی در فاصله کمتر از ۳ متر یا مساوی با آن از راه عبور عمومی صورت گیرد، کارگاه ساختمانی باید بوسیله حفاظ محصور گردد. در صورتیکه عملیات ساختمانی در فاصله بیش از ۳ متر از راه عبور عمومی انجام شود، کارگاه ساختمانی باید بوسیله حفاظ یا سایر جداکننده‌ها، به تشخیص مقام رسمی ساختمان محصور گردد.
در صورتیکه عملیات ساختمانی برای بناهای:
الف) دو طبقه یا ۸ متر ارتفاع در فاصله کمتر از ۳ متر از راه عبور عمومی.
ب) چهار طبقه یا ۱۵ متر ارتفاع در فاصله ۶ متر از راه عبور عمومی.
پ) بیش از چهار طبقه یا ۱۵ متر ارتفاع.
صورت می‌گیرد باید یک راهرو سرپوشیده موقتی در راه عبور عمومی در طول ساختمان ایجاد شود، مگر اینکه نسبت فاصله ساختمان تا راه عبور عمومی به ارتفاع ساختمان بیش از ۲/۱ باشد.
کف سازی
کف اطاق‌ها و قسمت‌هایی که محل عبور کارگران بوده و یا برای حمل و نقل مواد تشخیص داده شده بایستی صاف و هموار بوده و عاری از حفره و سوراخ، تراشه‌های چوب، برآمدگی ناشی از پوشش بی‌تناسب مجاری، میخ و پیچ مهره و لوله، دریچه‌ها یا برآمدگی و برجستگی و هر گونه موانعی باشد که ممکن است موجب گیر کردن و یا لغزیدن اشخاص گردد.
کف اتاق‌ها و راهروها وپیاده‌ورها نباید در شرایط عادی هیچگونه لغزندگی داشته و یا از مصالحی ساخته و یا از موادی اندود شده باشد که در نتیجه رفت و آمد ایجاد ناراحتی و گرد و خاک و ساییدگی و در نتیجه لغزندگی ایجاد شود.
در محل کار و مکان‌هایی که دستگاه‌های متعددی قرار دارد بایستی به وسیله خط‌کش با رنگ مشخص در دو طرف راه اصلی و راه‌های فرعی را مشخص نموده و حتی محل قرار دادن مواد خام و مواد تولیدی به وسیله این خطوط معین گردد تا محل‌های رفت و آمد، حمل و نقل مواد همچنین جهت حرکت اصلی با علامت گذاری روی زمین معلوم و روشن باشد.
کف کارگاه بایستی قابل شستشو بوده و در مواردی که نوع کار موجب ریخته شدن آب و کف گردد بایستی شیب کافی داشته باشد که آبها را به سمت مجاری فاضلاب هدایت نماید.
ادامه دارد…
مشاهده مقالات بیشتر
دوره HSE در مشهد(ایمنی، بهداشت و محیط زیست،HSE)
برگزاری دوره های اچ اس ای (HSE) در مشهد
